Na przestrzeni ostatnich kilku lat Skandynawia stała się dla Polaków miejscem nie tylko atrakcyjnym turystycznie, ale i zarobkowo. Ze względu na pogłębiający się kryzys na Wyspach, który przekłada się na słabnący kurs funta i podwyżkę podatków, wielu naszych rodaków zdecydowało przenieść się w poszukiwaniu lepszego życia do któregoś z państw skandynawskich. Dania, Szwecja i Norwegia kuszą cudzoziemców wysokimi zarobkami oraz znakomitą opieką socjalną. Dla polskich przedsiębiorców jest to zaś szansa na podbicie swoimi produktami nowego rynku zbytu, który w następnych latach będzie na pewno zyskiwał na znaczeniu.
Panujący powszechnie stereotyp przedstawia statystycznego mieszkańca Skandynawii jako osobę bardzo powściągliwą, której zaufanie zdobyć jest niezwykle ciężko. Jak do tej oceny ma się rzeczywistość?
Dania
Cechą charakterystyczną kultury biznesowej w Danii jest współpraca małych i średnich przedsiębiorstw w sieciach oraz różnego rodzaju organizacjach. Wzajemne stosunki opiera się na zaufaniu i otwartości. Duńczycy nie cierpią arogancji, nie tolerują spóźnień i absencji na umówionym spotkaniu. Sceptycznie podchodzą też do spotkań prowadzonych w agresywnym stylu i nadmiernym zawyżaniem ceny przesadnie reklamowanego produktu. Pomimo prezentowania dużej otwartości, w rozmowach są rzeczowi i konkretni, a w odróżnieniu od Polaków – najważniejsze argumenty prezentują zawsze na początku pertraktacji. Powszechnie akceptowanym językiem w negocjacjach jest angielski i we wstępnych fazach korespondencja w języku duńskim bądź zatrudnienie tłumacza nie będą koniecznością.
Duńczycy są znani ze swojej bezpośredniości, ale ujawnia się to dopiero w miarę postępowania rozmów, które są często prowadzone na luzie. Sposób bycia przekłada się tu również na styl ubierania, który często potrafi być nieformalny czy wręcz sportowy. Cecha ta pozwala nam od razu wyłowić w tłumie Duńczyka, nie mającego żadnego poczucia krępacji nawet podczas wizyty w Muzeum Narodowym ubranym w kolorowy dres. Ważnym jest aby nie brać tego za afront i broń Boże, nie przyjmować podobnych kryteriów w doborze własnego stroju. Witając się, należy podać rękę zarówno mężczyźnie jak i kobiecie – całowanie pań w dłoń nie jest tutaj pożądanym zachowaniem. W Danii nie ma też zwyczaju wręczania podarunków, proszę się zatem nie zdziwić, jeśli obdarowanie partnera drogim alkoholem w ramach podziękowania za spotkanie nie wzbudzi u niego entuzjazmu.
Norwegia
Norwegowie również kładą duży nacisk na punktualność, a spóźnienie zarówno na spotkanie biznesowe jak i towarzyskie traktowane są tutaj jako brak szacunku. Jeżeli z jakiegoś powodu nie będziesz mógł dotrzymać stawienia się o wyznaczonej porze, lepiej jest je odwołać i przełożyć na inny termin. Negocjacje prowadzi się w języku angielskim, a nadmierną serdeczność odbiera się w sposób podejrzliwy – często jest ona oznaką zbytniej poufałości oraz fałszu. Dobrego biznesmena powinno cechować opanowanie i profesjonalizm. Norwegia to kraj przyjazny także żeńskiej części biznesu – kobiety są tutaj traktowane jako pełnoprawny partner w rozmowach i pełnią te same funkcje na wszystkich szczeblach organizacyjnych firmy co mężczyźni.
Pamiętaj, aby w rozmowach z Norwegami wystrzegać się osobistych tematów (płace, pozycja społeczna itp.) oraz krytyki innych ludzi i systemów – zostaniesz wtedy uznany za osobę nietolerancyjną. Luźna konwersacja powinna dotyczyć m.in. sportu, podróży lub historii – Norwegowie są dumni ze swojej spuścizny po Wikingach. Cenią także naturę i swoje czyste środowisko. Przy powitaniu i pożegnaniu obowiązuje podstawowy uścisk dłoni. Podając rękę wszystkim uczestnikom spotkania wymień za każdym razem swoje nazwisko i nie używaj popularnego „How do you do?” – w języku norweskim nie ma odpowiedników tych określeń, dlatego może to zostać odebrane dosłownie.
Szwecja
W Szwecji staraj się zwracać do każdego po nazwisku, dopóki sami nie zaproponują tobie przejścia na „ty”. Przemawiając do osób bez tytułu zawodowego lub naukowego pamiętaj o stosowaniu zwrotów „Mr.”, „Mrs.” lub „Miss”. W trakcie rozmowy unikaj gestykulacji rękoma – Szwedzi znani są ze swojej powściągliwości, dlatego też powinieneś się do tego dostosować. To naród ludzi spokojnych, więc w trakcie prezentacji staraj się modulować swój głoś patrząc swojemu rozmówcy prosto w oczy. Szwecja słynie też z ograniczonych kontaktów fizycznych – uścisk dłoni na powitanie w zupełności wystarczy, a w trakcie dalszej współpracy musisz pamiętać aby nie dotykać swojego rozmówcy, nie klepać go po ramieniu ani i nie obejmować ręką. Staraj się też nie trzymać rąk w kieszeni kiedy stoisz – jest to bardzo niepożądane zachowanie. Przy pierwszym spotkaniu można wręczyć sobie skromne upominki. Najlepiej niech to będzie coś związanego z twoją firmą lub jakaś dobra książka – wszystko byle nie wyrób miejscowy. Pożądanym prezentem, ze względu na swoją cenę, są w Szwecji alkohole – zabranie ze sobą butelki dobrego wina jest więc dobrym rozwiązaniem.
Prowadząc interesy na terenie Skandynawii pamiętaj, że każde z tych państw (Dania, Szwecja, Norwegia) jest inne – ma własną tożsamość i kulturę oraz dumę narodową. Generalizowanie na tym polu nie przysłuży się twojemu biznesowi, szczególnie jeśli „dorzucisz” jeszcze do „jednego worka” Finlandię czy Islandię, które są uznawane za „kraje nordyckie”. Wystrzegaj się tego błędu i postępuj zgodnie z podanymi wskazówkami a negocjacje powinny pójść po twojej myśli.
~PM
Źródła: een.org.pl, nortus.pinger.pl, kursyfirmowe.com.pl