Czy sanepid jest nam potrzebny?

Państwowa Inspekcja Sanitarna, zwana zwyczajowo sanepidem to instytucja wyspecjalizowana w zadaniach z zakresu zdrowia publicznego. Swoje funkcje wykonuje poprzez sprawowanie kontroli nad warunkami higieny w różnych dziedzinach życia. Jest również jednostką uprawnioną do gromadzenia danych epidemiologicznych dotyczących chorób zakaźnych oraz wydawania decyzji z zakresu schorzeń zawodowych.

Z założenia sanepid to instytucja bardzo potrzebna, ponieważ chroni konsumentów przed nieuczciwym działaniem przedsiębiorców, które może doprowadzić do zagrożenia zdrowia lub nawet życia. Pomimo tego, w naszym kraju przeważają negatywne opinie głoszące, że Państwowa Inspekcja Sanitarna stanowi relikt PRL-u i powinna zostać zlikwidowana.

Na straży czystości

Sanepid większości Polakom kojarzy się jedynie z paniami sprawdzającymi czystość w zakładach gastronomicznych. Uważają oni, że sprawowanie takiej kontroli jest zbędne i nieefektywne, ponieważ jej wyniki często uzależnione są od posiadanych przez przedsiębiorcę znajomości. Szczególną bezzasadność istnienia takiej instytucji wskazują same podmioty gospodarcze. Według nich blokuje ona mechanizmy wolnorynkowe, wprowadza zbyt wysokie wymagania dotyczące pozwolenia na działalność oraz generuje zbędne koszta.

Niezłe paradoksy

Jak każda państwowa instytucja, również sanepid nie wystrzega się paradoksów. To, co w większości polskich domów uważa się za rzecz normalną i niezagrażającą zdrowiu, w sklepach, restauracjach, kawiarniach i innych punktach gastronomicznych nie przejdzie. Ba! Podlega dość sporej stosunkowo karze. – Kiedyś dostałam karę w wysokości 100 zł za to, że nie miałam na zapleczu sklepu wieszaka na miotłę – mówi pani Ewa, jedna z właścicielek małych mazurskich sklepów spożywczych. Ustawianie napojów na paletach, niemożność przechowywania w jednej lodówce wędlin i serów (można to obejść wstawiając w lodówkę do ekspozycji towaru szybkę dzielącą ją wewnątrz na dwie części), wieszaki na miotły – to tylko początek długiej listy wymagań sanepidu, które przedsiębiorcy uważają za mało poważne.

Brudny interes czy brudne rączki?

Z drugiej strony Państwowa Inspekcja Sanitarna to jedyna instytucja, do której konsument może wnieść skargę, gdy poniesie szkodę zagrażającą jego zdrowiu. Wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy, że gdyby sanepid nie istniał, nie mieliby gdzie zgłosić podmiotu sprzedającego nieświeżą żywność oraz niezachowującego wymaganych zasad higieny. Nie byłoby żadnej instytucji mogącej kontrolować podmioty w tym zakresie. Przedsiębiorcy nastawieni są natomiast na osiągnięcie zysków przy jak najniższych kosztach. Z pewnością, gdyby nie musieli zachowywać określonych wymogów higienicznych – nie robiliby tego. A wtedy afer związanych chociażby ze sprzedawaniem nieświeżych ciastek z kremem czy wykorzystywaniem soli do posypywania dróg w przetwórstwie mięsnym, z pewnością byłoby więcej.

Zadania sanepidu

Wśród Polaków popularna jest także opinia, że instytucja sanepidu powinna zostać sprywatyzowana. Zwolennicy takiego rozwiązania twierdzą, że byłaby ona wtedy bardziej efektywna oraz mniej skorumpowana. Z drugiej jednak strony Państwowa Inspekcja Sanitarna nie zajmuje się jedynie kontrolą prywatnych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą z zakresu gastronomii. Poszczególne jej departamenty wykonują wiele różnych zadań. Należy do nich m.in promocja zdrowia, w skład której wchodzi profilaktyka nadwagi i otyłości oraz palenia tytoniu. Sanepid współtworzy wiele kampanii, które mają na celu wyrabianie pozytywnych nawyków żywieniowych wśród dzieci i młodzieży oraz propagowanie zdrowego trybu życia wolnego od nałogów.

Kontrola & kontrola

W zakresie obowiązków tej instytucji jest też nadzór nad środkami zastępczymi, czyli narkotykami. Prowadzi ona programy podnoszące wiedzę społeczeństwa na temat problemów związanych z zażywaniem substancji psychoaktywnych oraz możliwości zapobiegania jego skutkom. Sanepid kontroluje także wprowadzane na polski rynek wszelkie produkty spożywcze zakwalifikowane jako żywność prozdrowotna. Dzięki temu mamy pewność, że te, do których dodawane są witaminy i składniki mineralne, nie są szkodliwe dla zdrowia. Wreszcie Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawuje kontrolę w przypadku epidemii. Jej działanie związane jest więc z bezpieczeństwem państwa. W kraju nie powinno być więc sytuacji, w której zdrowie publiczne zależy od prywatnego przedsiębiorstwa, podlegającego jedynie pod ustawę o prawie handlowym.

Zobacz: Dzieci w show-biznesie >>

Być może więc, zamiast likwidować Państwową Inspekcję Sanitarną, której głównym celem jest ochrona naszego zdrowia, powinno się zreformować ją w taki sposób, który usprawni jej działanie.

 ~KB

Źródła: