Franczyza – to system sprzedaży towarów i usług polegający na stałej współpracy prawnej i finansowej między franczyzodawcą, a indywidualnymi podmiotami nazywanymi franczyzobiorcami.
Pakiet franczyzowy, który otrzymuje franczyzobiorca w ramach zawartej umowy zawiera:
- określoną koncepcję prowadzenia działalności gospodarczej
- prawa ochronne
- obowiązek zaopatrywania się u konkretnego dostawcy
- usługi franczyzodawcy na rzecz franczyzobiorcy, np. szkolenia pracowników
- prowadzenie akcji reklamowych
- dostarczanie jednolitych materiałów promocyjnych
- klauzulę poufności
- prawo do kontroli
W zamian za możliwość prowadzenia działalności gospodarczej na podstawie koncepcji franczyzodawcy, franczyzobiorca zobowiązany jest do ponoszenia opłat m.in. za przyłączenie istniejącego punktu usługowego do sieci oraz za jego bieżącą działalność.
Typy franczyzy:
- indywidualna – franczyzobiorców jest tylko kilku
- sieciowa – franczyzodawca zawiera umowy z wieloma podmiotami
- partnerska – część placówek prowadzą franczyzobiorcy, a część sam franczyzodawca
- subordynacyjna – punkty usługowe są prowadzone wyłącznie przez franczyzobiorców. Franczyzodawca daje im jedynie koncepcje.
- master-franchising – franczyzobiorca dostaje wyłączność na prowadzenie działalności. Może natomiast angażować sub-franczyzobiorców.